در دنیای کاری امروز، بسیاری از مشاغل نیازمند اعزام کارکنان به مکان‌های دیگر برای انجام مأموریت‌های کاری هستند. برای جبران هزینه‌هایی که کارمند در طول این مأموریت متحمل می‌شود، قانون کار ایران مزایایی را در نظر گرفته که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، حق مأموریت است. این مقاله به بررسی دقیق تعریف، شرایط پرداخت، نحوه محاسبه، ثبت حسابداری و نکات مالیاتی مربوط به حق مأموریت می‌پردازد.
حق مأموریت
بر اساس ماده ۴۶ قانون کار ایران، "هرگاه کارگر به موجب قرارداد یا دستور کارفرما برای انجام کاری به محل دیگری غیر از محل اصلی کار اعزام شود، به وی فوق‌العاده مأموریت تعلق می‌گیرد."
این فوق‌العاده، در واقع همان حق مأموریت است که بابت هزینه‌های اضافی مانند حمل‌ونقل، غذا، اقامت و... پرداخت می‌شود.
شرایط پرداخت حق مأموریت
برای تعلق گرفتن حق مأموریت، شرایط زیر باید وجود داشته باشد:
خارج بودن محل مأموریت از محل اصلی کار
دستور مستقیم کارفرما یا مسئول مافوق
زمان مشخص برای انجام مأموریت (کوتاه‌مدت یا بلندمدت)
مأموریت‌ها ممکن است درون‌شهری یا برون‌شهری باشند، اما معمولاً حق مأموریت فقط به مأموریت‌های خارج از محل کار تعلق می‌گیرد.
نحوه محاسبه حق مأموریت
محاسبه حق مأموریت معمولاً با توافق بین کارفرما و کارگر مشخص می‌شود. اما طبق عرف و رویه‌های قانونی:
مبلغی به عنوان فوق‌العاده مأموریت روزانه تعیین می‌شود.
این مبلغ ممکن است برای هر روز مأموریت پرداخت گردد.
اگر مأموریت شامل اقامت شبانه باشد، معمولاً هزینه اقامت جداگانه در قالب هزینه سفر پرداخت می‌شود.
توجه: حق مأموریت با "هزینه سفر" متفاوت است. هزینه سفر شامل صورتحساب هتل، بلیت و غذا می‌شود، در حالی که حق مأموریت مبلغی ثابت و کلی است.
ثبت حسابداری حق مأموریت
در سیستم حسابداری، ثبت هزینه‌های مأموریت به صورت زیر انجام می‌شود:
نمونه سند حسابداری حق مأموریت:
بدهکار: هزینه‌های اداری / هزینه مأموریت
بستانکار: بانک / تنخواه گردان / حساب پرداختنی به کارکنان
اگر اسناد هزینه سفر به صورت رسمی ارائه شوند، می‌توان آن‌ها را نیز به‌عنوان هزینه‌های قابل قبول مالیاتی ثبت کرد.
نکات مالیاتی مرتبط با حق مأموریت
مطابق ماده ۸۳ قانون مالیات‌های مستقیم، حق مأموریت تا حد متعارف و با ارائه اسناد، از مالیات معاف است.
نکته مهم:
باید مدارک و دستور مأموریت موجود باشد.
مبلغ حق مأموریت نباید غیرمتعارف یا بسیار بالا باشد.
ثبت دقیق در دفاتر حسابداری ضروری است.
