وقتی که از حسابداری و انواع آن صحبت میکنیم، منظور شاخههای مختلف علم حسابداری است. حسابداری دارای چند رشته تخصصی است که عبارتند از: حسابداری مالی، حسابداری دولتی، حسابداری مدیریت، حسابداری صنعتی، حسابداری مالیاتی و حسابداری فروشگاهی. در ادامه هریک از شاخهها را شرح میدهیم.
حسابداری مالی
حسابداری مالی شاخهای از علم حسابداری است که به اسم حسابداری گزارش نیز معروف است. اصلیترین هدف این شاخهی حسابداری، تهیه و تنظیم صورتهای مالی اساسی است. با توجه به این که مالیات در سراسر دنیا باید محاسبه و بررسی شود، تعیین کردن این امر نیاز به شناخت دقیق سود خالص دارد و این کار تنها با نگه داشتن حسابها و تنظیم کردن صورتهای مالی که مقدار سود را بهخوبی نشان میدهند؛ امکان پذیر است.
از همین رو دولتها به استفاده کردن از صورتهای مالی موسسات روی آوردند که این صورتها توسط حسابداران مالی تهیه میشوند. به طور کلی عمدهترین استفادهکنندگان صورتهای مالی، بانکها هستند و اعتبار دهندهها و بستانکاران نیز از این صورتها استفاده میکنند. حسابداری مالی اساس فعالیتهای مالی شرکتها است و هر آن چیزی است که در اکثر شرکتها به عنوان فعالیتهای مشخص ثبت در دفاتر و ارائه گزارشات در دورههای مالی شناخته میشود.
حسابداری دولتی
اصلیترین وظیفهی حسابداری دولتی، کنترل کردن هزینههای دولتی است. دولتها وظیفه دارند که درآمدها و هزینههای سالانهی خودشان را پیشبینی کنند و به مجلس ارائه دهند و به همین دلیل آنها مجبور هستند که برای تعیین بودجه از یک سیستم حسابداری متخصص استفاده کنند که در این کار، آنها را یاری کند. این سیستم حسابداری که دولتها از آن استفاده میکنند حسابداری دولتی نامیده میشود و امروزه یکی از شاخههای مستقل رشتهی حسابداری است. کنترل بر هزینهها و درآمد دولتها و پیشبینی آنها، نیاز به پیدایش و رواج حسابداری جدیدی تحت نام حسابداری دولتی دارد که به عنوان رشتهای جداگانه شروع به کار کند.
حسابداری چیست؟
اصلیترین کار حسابداری مدیریت، ارائه دادن گزارشات اطلاعاتی در مورد مواردی مانند قیمت تمام شدهی محصولات، میزان تولید، هزینهها و بهای فروش خدمات و محصولات است. حسابداری مدیریت همچنین بررسی ظرفیت منابع متعدد مانند ظرفیت تولید تجهیزات را نیز بر عهده دارد. حسابداری مدیریت امروزه یک شاخهی مستقل است که حدوداً در اوایل قرن معاصر شکل گرفته است.
حسابداری صنعتی
حسابداری صنعتی اولین بار بعد از انقلاب صنعتی اروپا و برای مشخص کردن قیمت تمام شدهی محصولات تولید شده به کار گرفته شد. اصلیترین وظیفهی حسابداری صنعتی برآورد کردن هزینهی تمام شدهی کلیهی عوامل تولیدی است. امروزه حسابداری صنعتی یکی از پرکاربردترین انواع حسابداری است و بخصوص در کشورهای در حال توسعه این شاخه از حسابداری آیندهی خوبی از لحاظ شغلی دارد.
به دلیل این که کشورهای در حال توسعه هنوز احتیاج خیلی زیادی به احداث واحدهای صنعتی دارند و با راهاندازی این واحدها کسانی که در رشتهی حسابداری صنعتی به طور تخصصی تحصیل کردهاند شانس زیادی برای استخدام خواهند داشت. حسابداری صنعتی یا بهای تمام شده عموماً در واحدهای صنعتی برای محاسبه قیمت فروش بر مبنای بهای تمام شده هر محصول و ارائه گزارشات برای محصولات، خدمات و فعالیتها استفاده میشود.
حسابداری مالیاتی
در حسابداری مالیاتی به محاسبه میزان مالیات بر درآمد موسسات و قوانین و مقررات مالیاتی پرداخته میشود. قوانین مالیاتی در تمام کشورهای جهان موضوعی مهم است و محاسبه مالیات، کاری بسیار دقیق و لازم است.
حسابداری فروشگاهی
مدیریت فروشگاهها هم مانند هر کسبوکاری باید همراه با حسابوکتابهای دقیق انجام گیرد. حسابداری فروشگاهی شامل حسابوکتاب موجودی اجناس، کنترل حسابها، دریافت و پرداخت، چکها و رسیدها و … است. آنچه در مدیریت فروشگاه اهمیت دارد؛ سرعت و دقت حسابها بدون حتی کوچکترین معطلی در مقابل مشتریان است.